مشخصات کلی برنامه آموزشی دوره دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی
نام و تعریف
دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی (Ph.D degree in Audiology) یکی از رشته های علوم پزشکی است که به مطالعه دستگاه شنوایی و تعادل می پردازد. رشته شنوایی شناسی به مباحث آموزشی و پژوهشی آخرین دستاوردهای علمی در حیطه های تشخیصی، حفاظت شنوایی و پیشگیری از اختلالات شنوایی و تعادل وتوانبخشی به موقع افراد دچار آسیب شنوایی و تعادل و مدیریت طراحی وسائل و تجهیزات شنوایی شناسی می پردازد.
تاریخچه رشته
رشته شنوایی شناسی بعد از جنگ جهانی دوم در امریکا شکل گرفت و پس از آن با توجه به تحوبل و پیشرفت تکنولوژی در جهان این رشته در اروپا، آسیا و اقیانوسیه گسترش یافت و نیز در کشورهایی نظیر هند، امریکا، استرالیا، ترکیه، مصر و ... تا مقطع د دکتری تخصصی (Ph.D) دانشجو می پذیرد.
رشته شنوایی شناسی در ایران از سال 1355 در مقطع کارشناسی تأسیس شده و از 1371 در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو پذیرفته است. طبیعی است با دارا بودن چندین دوره فارغ التحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، نیاز به تأسیس دکتری تخصصی (Ph.D) محسوس باشد.
ارزش ها و باورها(Value)(فلسفه برنامه)
با توجه به سلامت جسمی و فکری که تأمین، حفظ، ارتقاء و عدالت در سلامت افراد جامعه از ارکان اصلی توسعه ی جامعه اسلامی مان و نیز (سلامت) از مهمترین اهداف سازمان جهانی بهداشت (WHO) است و از طرفی ارتقاء سطح ارزش های اخلاقی و اعتقادی که جزء لاینفک آموزش و از الویت های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی در حفظ سلامت فردی و اجتماعی در مقابل آسیب های ناشی از صداهای (نویزهای) صنعتی، با توجه به روند افزایشی صنعتی شده کشور نقش به سزایی دارد بنابراین تدوین دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی به منظور توانمندسازی نیروهای متعهد و متخصص در زمینه های فوق بتوانند با انجام پژوهش های مستقل صاحب نظر بوده و نظریه های جدید و متقنی در اثبات و رد تئوری های مختلف (در حیطه های علوم اعصاب شنوائی شناسی) ارائه نماید.
رسالت (Mission) رشته شنوائی شناسی
برنامه آموزشی مقطع دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی با عنایت به لزوم توجه به نقش و اهمیت حیاتی شنوایی در یادگیری زبان، گفتار، مهارت های ارتباطی و نیز ارتقاء سطح سلامت که از مهمترین اهداف سازمان جهانی بهداشت (WHO) و از اولویت های برنامه آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، همچنین با در نظر گرفتن معیارهای جامعه دانشگاهی در زمینه مراقبت های بهداشتی و درمان توانبخشی تدوین شده است که افراد متخصص و متعهد در حیطه علوم نظری و بالینی برای این رشته تربیت کند. و در نهایت رسالت این رشته تربیت دانش آموختگانی است که موارد ذیل را شامل می شوند:
- هم ترازی با سطح علمی مراکز دانشگاهی دنیا
- ایجاد زمینه های تخصصی لازم برای تربیت متخصص در رشته شنوایی شناسی، تأمین نیروی انسانی ماهر و کارآمد به منظور انجام فعالیت های آموزشی، پژوهشی، مشاوره ای و مدیریتی مختلف مرتبط با رشته درحیطه های تشخیصی، حفاظت شنوایی و پیشگیری، و توانبخشی در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی
- ابداع روشهای نو و ارائه تئوریهای جدید در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی و ستادی
چشم انداز (Vision) برنامه آموزشی شنوائی شناسی
با توجه به پیشرفت های دو دهه اخیر در شنوایی شناسی در سطح جهان به ویژهدر کشورهای پیشرفته دکتری تخصصی (Ph.D) با بهره گیری از روش های روزآمد و بر آمده از تلفیق تجربیات و پیشرفت های فن آوری، و توانمندی در ارائه نظریه های جدید علمی و استفاده از آخرین دستاوردهای علمی بتواند در 10 سال آینده در زمره ی کشورهای برتر منطقه باشد و نیز نخستین کشوری که اختصاصأ دکتری تخصصی (Ph.D) شنوایی شناسی تربیت نماید. انتظار می رود دانش آموختگان بتوانند در سطح ملی جوابگوی مشکلات بوده و در سطح بین المللی فعالیت شاخصی داشته باشند به این ترتیب علاوه بر ارتقاء سطح سلامت جامعه، جایگاه علمی رشته شنوایی شناسی در عرصه منطقه ای و بین المللی بهبود خواهد یافت.
اهداف کلی (Aims)
باتوجه به نقش ها و وظائفی که شنوایی شناس به عهده دارد دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی به تربیت نیروی انسانی متخصص برای دستیابی به اهداف زیر می پردازد:
تربیت نیروی انسانی متخصص و مجرب در رشته شنوایی شناسی برای تأمین نیازهای آموزشی و پژوهشی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی سراسر کشور.
مدیریت در تدوین انواع پروتکل های تشخیصی، توانبخشی و روش های ارتباطی مرتبط با رشته مشاوره در پروتکل های توانبخشی اختلالات خاص نظیر وزوز Tinnitus Rehabilitation و Vestibular Rehabilitation
ارائه نظریه های جدید در زمینه علوم اعصاب شنوایی و تعادل
انجام پژوهش های مستقل برای پاسخگویی به نیازهای آموزشی، پژوهشی در سطح کشور
نقش دانش آموختگان در برنامه آموزشی(Role definition)
دانش آموختگان دوره دکتری تخصصی(Ph.D)رشته شنوایی شناسی دارای نقش های آموزشی، پژوهشی، مدیریتی و مشاوره ای می باشند.
وظایف حرفه ای دانش آموختگان (Task analysis)
الف) وظائف حرفه ای دانش آموختگان دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی در نقش آموزشی
• تدریس دروس مختلف نظری و علمی در مقاطع کارشناسی و دکتری تخصصی(Ph.D)رشته شنوایی شناسی
• همکاری در تهیه و تنظیم برنامه های آموزشی با توجه به نیازهای رشته شنوایی شناسی و بر اساس برنامه مصوب شورایعالی برنامه ریزی
• تهیه متون و نرم افزارهای کمک آموزشی در حیطه های تخصصی شنوایی شناسی
• تدریس مباحث شنوایی و تعادل در برنامه های آموزش مداوم ( برای گروههای مختلف و مرتبط آموزشی)
• راهنمایی دانشجویان دوره دکتری تخصصی(Ph.D)پیرامون مشکلات مختلف آموزشی و پژوهشی
ب) وظائف حرفه ای دانش آموختگان دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی در نقش پژوهشی
• سرپرستی و نظارت بر حسن انجام پایان نامه های پژوهشی مقاطع کارشناسیب ارشد و دکتری تخصصی(Ph.D)رشته شنوایی شناسی
• طراحی و انجام پژوهش های بنیادی در حیطه های مختلف شنوایی شناسی
• ارائه و انتشار نتایج پژوهش ها به صورت مقالات علمی در مجامع داخلی و بین المللی
• طراحی و مشاوره و ارائه نظریه های نو در پژوهش در حیطه های پیشگیری، تشخیص اختلالات شنوایی، تعادل و توانبخشی آنها
• مدیریت طراحی و نظارت بر اجرای پژوهش های ملی و منطقه ای و تدوین پروتکل های جدید در حیطه های مختلف رشته
• نقد و بررسی طرحها، مقالات و پایان نامه های پژوهشی مرتبط با رشته
• سازماندهی و مدیریت امور پژوهشی
ج) وظائف حرفه ای دانش آموختگان دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی در نقش مدیریتی
• مدیریت مراکز آموزشی و پژوهشی شنوایی شناسی
• مدیریت طرح و برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی شنوایی شناسی
• مدیریت طرحهای پیشگیری، بهداشتی و حفاظت شنوایی در سطح کشوری و منطقه ای
• مدیریت طراحی سیستم های نوین شنوایی شناسی
• مدیریت طراحی تجهیزات شنوایی شناسی
د) وظایف حرفه ای دانش آموختگان دکتری تخصصی(Ph.D)رشته شنوایی شناسی در نقش مشاوره ای
• مشاوره و برنامه ریزی پیشگیری از آسیب های صوتی در صنعت و سازمان های مختلف نظیر شهرداری و نظام سلامت در سطح کشوری و منطقه ای
• مشاوره در خصوص مسائل و طرح های تحقیقاتی و صنعتی ارجاعی در حیطه شنوایی شناسی از طرف کلیه مؤسسات علمی و تحقیقاتی
• مشاوره در زمینه طراحی و ساخت تجهیزات شنوایی شناسی و گسترش روش های تشخیصی و درمان توانبخشی مناسب
استراتژی های اجرایی برنامه آموزشی
استراتژی کلی اجرایی برنامه آموزشی دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی تلفیقی از استاد محوری (teacher-center) و دانشجو محوری (student-center) بر حسب نوع واحد درسی، نیاز و شرایط موجود می باشد. همچنین طراحی برنامه های آموزشی رشته شنوایی شناسی در مقطع دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی مبتنی بر وظایف حرفه ای آینده دانش آموختگان و ایجاد مهارت های لازم می باشد.
دوره دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی به منظور ارتقاء توان علمی و پژوهشی دانشجو ارائه خواهد شد و شامل یک بخش دروس تئوری و عملی ویک بخش پژوهشی مشتمل بر پایان نامه تخصصی که پس از موفقیت در آزمون جامع (بورد) انجام می گیرد.
شایان ذکر است برنامه آموزشی دکتری تخصصی (Ph.D) رشته شنوایی شناسی طراحی شده، آینده نگر بوده و توانایی هماهنگی با تغییرات الگوهای آموزشی و پژوهشی را دارا می باشد. ضمن آنکه امکان بهره گیری از آموزش مدام و بازآموزی متناسب با نیازها و فن آوری روز دنیا وجود دارد.
رشته های مشابه در داخل کشور
رشته مشابه وجود ندارد.
سابقه این رشته در خارج از کشور
شنوایی شناسی در مقطع دکتری تخصصی(Ph.D)علاوه بر کانادا، استرالیا و ایالات متحده در بسیاری از کشورهای منطقه از قبیل هند و ترکیه نیز ارائه می گردد.
شرایط مورد نیاز برای راه اندازی رشته
طبق ضوابط و شرایط دفتر گسترس و ارزیابی آموزش پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد.
شرایط دیگر
اعزام بورسیه به خارج از کشور در صورت نیاز و مطابق قوانین وزارت بهداشت